INSTRUKCJA
O PARAFIALNYCH ZESPOŁACH CHARYTATYWNYCH
W ARCHIDIECEZJ I PRZEMYSKIEJ
WPROWADZENIE
Tradycja Kościoła uczy o potrzebie odpowiedzialności za drugiego człowieka, która ma się wyrażać w trosce o jego zbawienie, a także o zabezpieczenie podstaw egzystencjalnych. Dla lepszego wypełnienia tych zadań apostołowie ustanowili współpracowników do „codziennego rozdawania jałmużny” oraz by „obsługiwali stoły” (Dz 6).
Również w dzisiejszych czasach duszpasterze potrzebują licznych, gorliwych współpracowników, aby jak najlepiej wypełnić zadania apostolskie. ”Podobnie jak w dziedzinie liturgii i katechizacji parafia ma licznych współpracowników świeckich i zakonnych, tak również i w działalności charytatywnej do dobrego wypełniania swych zadań potrzebuje pomocy zespołu ludzi dobrej woli. Taką zaangażowaną grupą mogą być parafialne zespoły charytatywne.
I Powołanie, zadania i działalność parafialnego zespołu charytatywnego
Art. I
Celem lepszego wypełniania zadań troski o potrzebujących, proboszcz zobowiązany jest do powołania parafialnego zespołu charytatywnego.
Art. 2.
W doborze członków zespołu należy się kierować dostrzeżonymi u parafian charyzmatami o ukierunkowaniu charytatywnym, ich możliwościami osobowymi, zdrowotnymi i czasowymi, ich gotowością do podjęcia tej służby oraz zjednoczeniem z Chrystusem przez intensywne życie eucharystyczne.
Art. 3.
Powołane przez proboszcza do zespołu osoby świeckie i zakonne (za zgodą właściwych przełożonych), podejmują się wspierać go w sposób stały i zorganizowany w realizowaniu charytatywnej misji Kościoła.
Art. 4.
Jakkolwiek członkowie zespołu działają na mocy swego własnego posłannictwa, wynikającego z uczestnictwa w powszechnym kapłaństwie Chrystusa, to jednak w swoim działaniu podlegają kierownictwu proboszcza, z tej racji, iż spełnia on hierarchiczną funkcję przewodniczenia parafialnej wspólnocie Ludu Bożego.
Art. 5.
Przewodniczącym parafialnego zespołu charytatywnego jest proboszcz. W posłudze tej wspiera go przełożony, którego proboszcz mianuje spośród członków zespołu.
Art. 6.
Przełożony koordynuje bieżącą działalność zespołu pod kierunkiem proboszcza, który określa mu kompetencje stosownie do potrzeb i warunków lokalnych, kierując się przy tym zasadami niniejszej instrukcji.
Art. 7.
Zadania zespołu obejmują trzy kierunki działania:
1. mobilizację charytatywną całej wspólnoty parafialnej do praktykowania miłosierdzia modlitwą, słowem i czynem;
2. w miarę pełne i stałe rozpoznawanie potrzeb i możliwości pomocy;
3. organizowanie i świadczenie konkretnej pomocy potrzebującym.
Art. 8.
Zadanie mobilizowania wspólnoty parafialnej do świadczenia miłosierdzia członkowie zespołu wypełniają przez:
- kontakty, rozmowy i zachęcanie współparafian
- do modlitwy za żywych i umarłych; do praktykowanie wzajemnego przebaczenia;
- do cierpliwego znoszenia krzywd;
- do praktykowania innych określonych czynów miłosierdzia, wynikających z Chrystusowego przykazania miłości bliźniego;
- do stałej i regularnej współpracy z zespołem charytatywnym.
- kultywowanie parafialnych, sąsiedzkich i rodzinnych zwyczajów charytatywnych;
- przygotowywanie akcji charytatywnych (np. Tydzień Milosierdzia, dzień chorych, okresowe akcje trzeźwościowe, św. Alikołaj, Wigilia, opłatek czy święcone dla osób samotnych itd.);
- uroczyste obchody świąt charytatywnych, np. Święto Miłosierdzia Bożego ( 2~ga niedziela wielkanocna), św. Antoniego (13 VI), św. Brata Alberta (17 VI), MB Uzdrowienia Chorych (6 VII), św. Wincentego a Paulo (27 IX) i św. Szczepana (26 XII) itp.
Art. 9.
Dla gruntownego rozpoznawania potrzeb i możliwości niesienia pomocy, konieczny jest podział parafii na niezbyt wielkie rej ony charytatywne.
Każdy rejon winien mieć swego przedstawiciela’w zespole – Opiekuna rejonowego, którego zadaniem jest rozeznanie pojawiających się potrzeb w danym rejonie oraz udzielanie pomocy doraźnej, a gdy zachodzi potrzeba – organizowanie także stałej i systematycznej pomocy duchowej i materialnej osobom lub rodzinom potrzebującym.
Art. 10.
Organizowanie i świadczenie konkretnej pomocy, parafialny zespół charytatywny realizuje poprzez opiekunów rejonowych. Aby nikogo w swoim posługiwaniu nie pominąć, winni oni zwracać uwagę na następujące kategorie potrzebujących: osoby potrzebujące pomocy duchowej (załamane psychicznie, opuszczone, osamotnione, wątpiące, błądzące itd);
osoby pozbawione praw i prześladowane (np. więźniowie, internowani, uprowadzeni, zakładnicy);
chorzy, sterani wiekiem, niepełnosprawni, alkoholicy, narkomani;
rodziny wielodzietne, osoby samotnie wychowujące dzieci, samotne i młodociane matki, rodziny narkomanów, alkoholików, bezrobotnych, rodziny rozbite i zdemoralizowane;
biedne dzieci i młodzież, osierocone, opuszczone, zaniedbane, deprawowane, opóźnione w rozwoju itp.;
podróżni, emigranci, pielgrzymi, studenci zagraniczni, Włóczędzy itp.;
osoby ubogie materialnie, dotknięte wypadkiem losowym, pogorzelcy, powodzianie, bezrobotni, wdowy itp.;
osoby przeżywające inne trudności.
Art. 11.
W większych parafiach, jeśli zachodzi potrzeba, można w ramach zespołu charytatywnego wyłonić specjalne sekcje zajmujące się tylko jednym rodzajem potrzebujących (np. opuszczonych ludzi starych). Sekcją kieruje wówczas wyznaczony przez proboszcza Opiekun sekcyjny.
Art. 12.
Pracę Opiekunów rejonowych oraz opiekunów sekcyjnych wspomagają tzw. pomocnicy charytatywni, którzy rekrutują się z grona młodzieży parafialnej, lektorów, ministrantów, ruchów i stowarzyszeń młodzieżowych (Światło-Zycie, KSM, RAM itp.).
Art. 13.
Zespół charytatywny winien współpracować z innymi grupami apostolskimi na terenie parafii, ukazując im możliwości działania na od cinku charytatywnym. Może być również włączony w parafialną radę duszpasterską, jako jej sekcja.
Art. 14.
Zespół winien otaczać opieką znajdujące się na terenie parafii kościelne placówki charytatywne (jak np. sierociniec, ochronka, dom starców, świetlica, kuchnia dla ubogich itp.), a jeśli zachodzi potrzeba, wspierać proboszcza w tworzeniu takich placówek.
Art. 15.
Parafialny zespół charytatywny może podjąć współpracę z państwowymi lub samorządowymi organizacjami społecznymi o charakterze opiekuńczym, za zgodą biskupa diecezjalnego.
Art. 16.
5 1. Członkowie zespołu pełnią swoją posługę honorowo i nieodpłatnie, z pobudek chrześcijańskiej miłości bliźniego.
52. Nie wyklucza się jednak możliwości etatowego zatrudnienia osób, które muszą poświęcić całkowicie swój czas (np. pielęgniarka domowa chorych, pracownica ochronki itp.). Wynagrodzenie można im zapewnić z funduszów charytatywnych na zasadach obowiązujących w archidiecezji.
Art. 17.
Potrzebne do udzielania pomocy środki materialne w naturze i gotówce zespół czerpie z różnych źródeł: np. skarbonki św. Antoniego, zbiórek przeprowadzanych w dniach wyznaczonych przez biskupa diecezjalnego, ofiar zbieranych w tygodniu miłosierdzia, ofiar pieniężnych i w naturze pochodzących od osób prywatnych, dotacji od instytucji państwowych, samorządowych i społecznych, z funduszów parafialnych oraz innych źródeł.
Art. 18.
1. Zespół dokumentuje swoją działalność przez prowadzenie kartotek osób potrzebujących, protokołów spotkań, kroniki, ewidencji otrzymanych darów i ofiar, kartoteki zadeklarowanych ofiar pieniężnych i usług oraz innych ksiąg i dokumentów.
ś2. Dokumentację tę przechowuje się w kancelarii parafialnej i przekazuje do wglądu podczas wizytacji dziekańskiej i kanonicznej.
Wszelkie pisma, dokumenty i informacje zespołu wychodzące na zewnątrz wymagają podpisu proboszcza lub osoby przez niego upoważnionej.
Art. 19.
Wszystkich członków zespołu oraz współpracuj ących z nim osób obowiązuje w sumieniu dyskrecja i zachowanie tajemnicy w odniesieniu do spraw osób, którym pomagają. Nie mogą oni bez zgody proboszcza udzielić nikomu informacji uzyskanych w związku z pełnieniem swych charytatywnych zadań.
II Formacja charytatywna
Art. 20.
Osoby angażujące się w zespołową działalność charytatywną muszą wypracowywać w sobie następujące cechy:
życie w zjednoczeniu z Chrystusem;
wolność od przywiązania do bogactwa;
zdolność do wielkodusznego poświęcania się;
zdolność do spieszenia z pomocą w każdej potrzebie;
kwalifikacje zawodowe;
zmysł rodzinny i obywatelski;
cnoty odnoszące się do Życia społecznego jak: uczciwość, poczucie sprawiedliwości, szczerość, uprzejmość, delikatność i siła ducha.
Art. 21.
1. Dla owocnego posługiwania parafialnego zespołu charytatywnego potrzebna jest stała formacja religijna i metodyczna członków. Należy to do głównych obowiązków proboszcza, który w tym celu organizuje specjalne spotkania formacyjne.
2. Członkowie zespołu mogą także brać udział w rekolekcjach zamkniętych i dniach skupienia o tematyce dobroczynności, organizowanych przez domy rekolekcyjne archidiecezji.
Art. 22.
Zebrania zespołu trzeba organizować regularnie w ustalonych, w zależności od potrzeb, odstępach, a tematyka ich winna obejmować:
formację religijną;
formację metodyczno-dydaktyczną;
sprawy organizacyjne.
Art. 23.
Spotkanie zwyczajne, dotyczące formacji religijnej winno zawierać uczestniczenie we Mszy świętej lub nabożeństwie, wyjaśnianie Pisma świętego oraz rozważanie prawd wiary i zasad moralności chrześcijańskiej. W części obejmującej formację metodyczno – dydaktyczną, przewidzieć należy referat lub wykład z dziedziny np.: katolickiej nauki społecznej, psychologii, pielęgniarstwa, ustawodawstwa itp. W części organizacyjnej spotkania omawia się aktualne problemy charytatywne w parafii.