W pierwszych dniach czerwca, Leżajsk stał się miejscem szczególnym. Do tego podkarpackiego miasta przybyli dyrektorzy Caritas z całej Polski, by wspólnie debatować nad kondycją i przyszłością największej organizacji charytatywnej w kraju. Ogólnopolskie Zgromadzenie Dyrektorów Caritas, trwające od 4 do 6 czerwca, to wydarzenie, które wykracza poza rutynowe spotkania kadry zarządzającej – to przestrzeń formacji, dialogu, planowania i dzielenia się doświadczeniem, kształtująca tożsamość współczesnej Caritas.
Dzień pierwszy: w cieniu historii i wartości
Pierwszy dzień spotkania miał przede wszystkim wymiar symboliczny i duchowy. Uczestnicy udali się do Markowej, gdzie odwiedzili Muzeum Polaków Ratujących Żydów im. Rodziny Ulmów. Ta wizyta nie była przypadkowa – losy rodziny Ulmów, zamordowanych przez Niemców za ukrywanie Żydów, są uosobieniem odwagi, miłości bliźniego i bezinteresownej pomocy. Wartości te są fundamentem działalności Caritas. Dzień zwieńczyła Eucharystia pod przewodnictwem abp. Adama Szala. Msza Święta w Markowej, była momentem zatrzymania się nad istotą misji Caritas – misji nie tylko instytucjonalnej, ale przede wszystkim głęboko zakorzenionej w Ewangelii.
Dzień drugi: wojna, kryzys, ciągłość działania
Czwartek 5 czerwca był dniem intensywnych obrad i wymiany wiedzy. Rozpoczęto od słowa wstępnego bp. Wiesława Szlachetki, przewodniczącego Komisji Charytatywnej Konferencji Episkopatu Polski. Wkrótce potem odbył się kluczowy panel dyskusyjny z udziałem przedstawicieli Caritas Ukraina i Caritas-Spes. Podjęto temat zarządzania kryzysem wojennym w czterech fazach: zapobiegania, przygotowania, reagowania i odbudowy. Prezentacje i świadectwa m.in. prezydent Caritas Ukraina Tatiany Stawnychy czy ks. Serhyia Tryfaka z Kołomyi – unaoczniły ogrom pracy i wyzwań, jakie stoją przed organizacjami charytatywnymi w warunkach wojny. Dla polskiej Caritas te doświadczenia są bezcenną lekcją: jak planować działania w sposób ciągły, jak budować odporność instytucjonalną i jak przygotować się na sytuacje nadzwyczajne. Natomiast po południu odbył się warsztat dotyczący gotowości Caritas do reagowania w sytuacjach zagrożenia – w świetle nowej ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej. W tym temacie, Ks. dr Wojciech Wróblewski, dyrektor Biura Bezpieczeństwa i Wolontariatu Caritas Polska, przedstawił propozycje i modele operacyjne, które mogą usprawnić współdziałanie struktur Caritas z administracją publiczną.
Dzień trzeci: dane, prawo i codzienna skuteczność
Ostatni dzień obrad, rozpoczął się Mszą świętą pod przewodnictwem abp. Józefa Michalika, po której nastąpiła seria prezentacji o charakterze ewaluacyjnym i informacyjnym. Magdalena Fac-Skhirtladze przedstawiła dane z działalności Caritas diecezjalnych za rok 2024. Prezes Fundacji Caritas, dr Przemysław Ligenza, omówił sprawy fundacyjne zaś Magdalena Bodzenta przybliżyła złożone tematy związane z dyrektywą energetyczną ETS 2. Rosnące koszty energii i nowe obowiązki środowiskowe stawiają przed organizacjami charytatywnymi poważne pytania: jak pogodzić konieczność ekologicznej transformacji z codzienną działalnością pomocową? Kulminacyjnym punktem programu była prezentacja dobrych praktyk z różnych diecezji.
Po co takie spotkania?
Zgromadzenia dyrektorów Caritas to moment zatrzymania się, wspólnej refleksji i wyznaczania kierunków na przyszłość. W dobie rosnących wyzwań – zarówno geopolitycznych jak i środowiskowych – Caritas musi łączyć wrażliwość społeczną z profesjonalnym zarządzaniem. Tego rodzaju spotkania to również przestrzeń budowania wspólnoty ludzi, dla których niesienie pomocy potrzebującym nie jest jedynie zawodem, lecz misją. Zjazd w Leżajsku pokazał, że współczesne działania Caritas muszą łączyć tradycyjne wartości z nowoczesnym zarządzaniem kryzysowym, zdolnością adaptacji do zmieniających się przepisów i realiów społecznych, a także otwartością na współpracę międzynarodową. Obrady miały charakter hybrydowy – część uczestników łączyła się online – co umożliwiło szerszy dostęp do wiedzy i uczestnictwa, również osobom z odległych diecezji. Tego typu spotkania przypominają, że skuteczna pomoc wymaga współpracy, wiedzy i przewidywania. Potrzebna jest nie tylko empatia, ale też kompetencje.
Caritas to nie tylko instytucja – to wspólnota ludzi, których łączy jedno: pragnienie niesienia pomocy drugiemu człowiekowi. Zjazd w Leżajsku jeszcze raz udowodnił, że siłą Caritas jest różnorodność doświadczeń, jedność celu i gotowość do podejmowania nowych wyzwań. A także przekonanie, że miłość bliźniego to nie hasło, lecz codzienna praktyka.
Ks. dr Paweł Konieczny – Zastępca Dyrektora Caritas Archidiecezji Przemyskiej
